Prof. Dr. Naci Görür: Zelzele İçin Yalvarma Etabını Geçtik, Çığlık Evresindeyiz

6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli yaşanan 7.7 ve 7.6’lık sarsıntılar 10 ili etkiledi. Yıkıcı tesiri nedeniyle dünyanın en büyük felaketlerinden biri olarak gösterilen zelzelelerin akabinde Türkiye gerçeği bir kere daha gözler önüne serildi. Uzmanlar, her an bu gerçeği bilerek yaşanması gerektiği ve kentlerin zelzeleye dirençli hale getirilmesi konusunda ihtarında bulunuyor. Jeoloji Profesörü Naci Görür Saran Radyoları ortak yayınında, Kahramanmaraş zelzelesi için uyardığını lakin dikkate alınmadığını belirtirken, Adana-Hatay, Bingöl-Karlıova ve Marmara bölgesinde bekledikleri zelzeleler için artık bağırmayı geçip, çığlık etabına geçtiklerini söyledi. 

“KAPLUMBAĞA SÜRATİYLE ZELZELEYE HAZIRLANIYORUZ”

Radyo Trafik İstanbul, Radyo Trafik Ankara, Radyo Trafik İzmir ve Radyo Spor ortak yayınında Saran Küme Trafik Radyoları Genel Yayın direktörü Cezayir Doğan’ın sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Naci Görür, yaşadığımız son felaketin milat olmasını umut ettiğini fakat yeniden milat olmayacağını belirtti. “1999 yılında meydana gelen 17 Ağustos sarsıntısı için de herkes ‘milat olacak’ demişti” sözünü kullanan Görür, “17 Ağustos zelzelesi 5 sene sonra unutulduğu üzere, yapılanlar da eskiye döndü. Bu türlü büyük acılar yaşandığı vakit afetleri hatırlıyoruz. Bu en büyük zafiyettir. Zelzele, olduğu vakit hatırlanmaz. Değerli olan beşerler ölmeden evvel kentlerimizi sarsıntıya dirençli hale getirmektir. İnsanını düşünen, çağdaş anlayış budur. Bizde afet idaresinde acil müdahale temel alınmıştır. Ölen ölsün kalan sağlar bizimdir anlayışı var. Yara sarma edebiyatı çağ dışı bir anlayıştır. Biz bu anlayışı değiştirmek için bağırıp çağırdık. Risk idaresine öncelik vereceğiz denildi lakin kaplumbağa süratiyle kentlerimizi zelzeleye hazırladık.” formunda konuştu. 

“CİDDİYE ALINMADIK, KAHRAMANMARAŞ ZELZELESİ BAĞIRA BAĞIRA GELDİ”

3-4 sene evvelki söylemlerinde Kahramanmaraş’a dikkat çektiğini belirten Naci Görür, “Kahramanmaraş sarsıntısı bağıra bağıra geldi. Lisanımızda tüy bitti, hiçbir vakit ciddiye alınmadık. Halka da bu işi anlatamadık. Halkı anlıyorum, zelzeleye hazırlık para ister. Halkın toplu halde bir talebi olursa yöneticiler buna sessiz kalamaz. İktidar halkı mutlu etmeli ki bir daha iktidara gelsinler. Halk da bu gücünü kullanamadı. EYT’liler kadar bu millet bunu yapamadı. Bu politikler neden duymadı, zira halk talebi olmadı. Bilim insanları kendi kendilerine konuşsun dendi.” sözlerini kullandı. 

“TÜRKİYE HER YIL BATIYA KAYIYOR, SON SARSINTIDA DOĞU ANADOLU 3-4 METRE KAYDI”

Prof. Dr. Naci Görür, 24 Ocak 2020’de Elazığ’da meydana gelen sarsıntısı hatırlatarak, “2003’ten beri Elazığ’da zelzele olacağını öngörmüştük. Elazığlıları da uyardık lakin başaralı olamadık. Elazığ sarsıntısı nedeniyle Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay yöresine dikkat edilmesi gerektiğini, büyük bir zelzele meydana geleceğini belirtmiştik. Doğu Anadolu fayı üzerinde olan zelzeleler bunlar. Bu fay birbirine sürtünerek yanal olarak kayıyorlar. Doğu Anadolu’nun büyük bir kısmı yaklaşık 3-4 metre güney batıya, Akdeniz’e yanlışsız kaymış durumda. Türkiye, bir bütün olarak yılda 2 buçuk santimetre Yunanistan’a hakikat kayıyor. Bu sarsıntılar de ondan meydana geliyor. Elazığ sarsıntısı de güç transfer etti ve işaret ettiğimiz noktada 6 Şubat’ta bu zelzeleler meydana geldi.” açıklamasını yaptı. 

“HATAY-ADANA YÖRESİNE GÜÇ TRANSFERİ OLABİLİR”

Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların Hatay’a, Adana’ya hakikat güç transfer etmiş olabileceğine vurgu yapan Görür, “Adana havzasında ve Hatay ve civarında bulunan fay sistemleri çok yüklenmiş olabilir. Bir fay sistemi çok yüklenirse dayanamaz ve kayalar kırılarak zelzele üretebilir. Sarsıntının olduğu yerde güç boşaldı fakat gücün transfer edildiği, kırılmanın olmadığı yerler var. İlla olacak demiyorum fakat Adana ve Hatay yöresine dikkat etmek lazım. Bilim insanı olarak bizim vazifemiz tehlike olan yerleri söylemek ve devlet ve insanların önlem almasını sağlamak.” ihtarında bulundu. 

“SON ZELZELE 1 MİLYON 870 BİN TON TNT PATLAMASINA EŞİT”

Jeolog Naci Görür, sarsıntı büyüklüğünün açığa çıkardığı güç ölçüsü demek olduğunu açıkladı ve “7 büyüklüğündeki zelzele büyük bir zelzeledir, bu zelzele 1 milyon 870 bin ton TNT’nin patlamasına eşit bir güç çıkartır. Bizim son yaşadığımız sarsıntılar önemli boyutlarda zelzeleler. Yıkım büyüklüğü birçok parametreye nazaran değişiyor. Şiddet, sarsıntının yeryüzünde hissedilme derecesidir. Yakında olup yeterli yerde az hissedilip, berbat tabanda olup uzakta daha çok hissedilebilir.” dedi. 

“AYNI NOKTAYA KONUT YAPILMASI ÇILGINLIK”

Kahramanmaraş merkezli olan ve 10 ili birden etkileyen sarsıntıların akabinde yapılan açıklamalarda, kısa müddet içerisinde sarsıntı konutları inşa edileceği açıklanıyor. Prof. Dr. Naci Görür, mevzuya ait şöyle konuştu: 

“Depremin akabinde birebir yerde yapılaşma olması çılgınlık. Bu cahilliği maalesef yapıyoruz. Bilim ve teknolojinin, aklın gereğince hâkim olmadığı toplumlarda bunlar oluyor. Diyarbakır, Adıyaman, Kahramanmaraş, Hatay kadim yerler. Binlerce yıldır hayat sürülen toprakları boşaltmak olmaz. Buralarda zelzele dirençli kentler, yerleşim alanları yapmak zorundayız, yapabiliriz. Japonya’ya “yerinizi değiştirecek misiniz?” diye soruyorlar mı? Zelzelenin yaraları geçmeden siyasi nedenlerle, seçim korkusuyla çabukla yeni binalar yapmamak lazım. Bölgede mikro bölgeleme çalışmaları yapmak lazım. Nerelere bina yapılmalı, nereler yeşil alan olmalı konusu bilimsel olarak belirlenmeli. Devlet idaresinin her kademesinde bilim ve teknoloji ihmal ediliyor. Bilim ışığının aydınlatmadığı ülkelerde bu çeşit şeylerle maalesef karşılaşırsınız. Felaketlerde yaşanan kayıp, bilim olarak geride kalmış ülkelerde fazladır.” 

“İSTANBUL SARSINTISI MARAŞ SARSINTISININ VERDİĞİ HASARIN 10 KATINI VERECEK”

1999 zelzelesinin akabinde İstanbul’da beklenen zelzele içinde çarpıcı sözler kullanan Görür, “’Kahramanmaraş’a dikkat’ diye bağırdığımız üzere, 1999’dan beri ‘İstanbul’a dikkat’ diye bağırıyoruz. İstanbul’un sarsıntıya hazırlanması için bağırmaktan çok yalvarma evresine geldik. Artık çığlık atma kademesindeyiz. Gereğince duyulmadı, korkarım ki İstanbul sarsıntısı Kahramanmaraş sarsıntılarının 10 kente verdiği hasarın 10 katını Marmara Bölgesi’ne verecektir. İnşallah görmeyiz fakat hiçbir anlayışın bu ülkeyi bu duruma mahkum etmemesi lazım. Bir an evvel İstanbul’da seferberlik ilan edilip çalışmaların başlatılması lazım. Bir grup şeyler yapıldı, artık güç birliği yapmak lazım. Kâfi ki irade ve inanç olsun, bilimin ışığında ilerlensin.” değerlendirmesinde bulundu.

“SANAYİNİN ANADOLU’YA YAYILMASI ŞART”

“Türkiye’nin üretimi, endüstrisi ve iş dünyası yüzde 60 oranında Marmara’da, ekonomik can damarları burada.” diyen Naci Görür, “Marmara büyük sarsıntıların tehdidi altındayken, burada olacak felaket iktisadın çarklarını durdurur. Bunları da 5-10 senede düzeltemezsiniz. Bu durum, iktisadın diz çökmesi, ülkenin dışa bağımlı hale gelmesi demektir. Marmara’da nüfus ve bina yoğunluğunu, üretim çarklarının yoğunluğunu artırmamak lazım, birebir sepete bütün yumurtaların konmaması gerekiyor. Endüstrinin Anadolu’ya yayılması kaidedir. İnşaatlar rant hırsıyla yapılmamalı.” diye konuştu. 

İZMİR’DE BÜYÜK BİR ZELZELE BEKLENİYOR MU?

Jeoloji Profesörü Naci Görür Saran Radyoları ortak yayınında, zelzele bölgesinde yer alan İzmir için ise şu tabirleri kullandı: 

“İzmir’de hoş çalışmalar yapılıyor. İzmir yarım adası çok sayıda etkin faylarla kesilmiş. Bu faylar ne kadar ortayla zelzele üretir, çalışmalar yapmadan bilemeyiz. İzmir’de zelzele dirençli niteliğini oluşturmak için belediye ve hükümet gerekeni yapar. Halk talepkar olmalı. Elimizde sihirli bir değnek yok, vatandaşın da müteahhitin de yanlış işler yapmaması lazım. İzmir aşikâr bir müddet içinde dirençli bir kent haline getirebiliriz. Anadolu levhası bayağı 3-4 metre hareket etti, bütün fay sistemlerini etkileyecek. Vakit zaman küçük küçük zelzeleler olabilir. Ondan telaş etmemek lazım.” 

KARLIOVA-BİNGÖL-ERZİNCAN BÖLGESİNE DİKKAT!

Karlıova-Bingöl-Erzincan bölgesinde 7 şiddetinin üzerinde zelzeleler beklediklerinden de bahseden Naci Görür, “Bölgedeki son zelzele 1794 yılında oldu. Hem Kuzey Anadolu fayı hem Doğu Anadolu fayı üzerinde zelzele bekliyoruz. O etrafta olan insanların ve lokal idarelerin çok dikkatli olması ve merkezi idareye baskı lazım. Sarsıntısı durduramayız lakin zelzelenin verdiği ziyanları minimize etmek için elimizden geleni yapacağız.” dedi.  

“DEPREM ÖLDÜRÜYOR, PARTİZANLIĞI BIRAKIN!”

Prof Dr. Görür, Saran Radyoları’ndan Türk halkına seslendi. Zelzele konusunda halkında sesini duyurması gerektiğinin altını çizen Görür kelamlarını, “Biz bu ülkede gerçek, etik, namuslu işler yapsak, rant için uğraşmasak. Kolon kesmişler bu ülkede, yeni binalar çöktü, yavrularımız göçük altında. Meyyit sayısının 18-19 bin mi olduğunu sanıyorsunuz? Ülkenin efendisi millettir. Hükümet kendini beğendirmek için çalışır. Aklımızı başımıza toplayacağız, bize yanlış yapanı bir daha ne iktidara getireceğiz, ne oy vereceğiz. Ölen ölüyor, hangi partidensin bir farkı olmuyor. Sarsıntı öncesi abuk sabuk bir gündemimiz vardı. Hırsla birbirimize saldırıyorduk. Sarsıntı, iktisat, işsizlik, pahalılık kadar değerli değil mi? Çoluk çocuk dinlemeden sarsıntı öldürüyor. Partizanlığı geçin, sarsıntı dirençli kent istiyoruz diye bir gün pankart açıp sesinizi duyurmaya çalıştınız mı? Kendi göbeğimizi kendimiz keseceğiz. Millet olarak hangi pahanın ardında durursak devlet de onu yapmak zorunda kalır. Halka karşın hükümet olmaz.” sözleriyle tamamladı.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı